bliski

• blizki

Inherited from Proto-Slavic *blizъkъ, from *blizъ.

• IPA^(key): /ˈbliskʲi/, [ˈblʲiskʲi]

bliski (comparative blišy, superlative nejblišy, adverb blisko)

1. near (physically close)

• Starosta, Manfred (1999) “bliski”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Inherited from Proto-Slavic *blizъkъ. By surface analysis, blizi +‎ -ki. First attested in 1386.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /blʲiːskiː/
• IPA^(key): (15^th CE) /blʲiski/

bliski (comparative bliszy or bliższy, superlative nabliszy, derived adverb blisko)

1. (attested in Masovia) close (physically not far) [with dative ‘to what’]
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 39:

     Do nablyszego dworv (ad proximiorem curiam)... swyerzepycze... yma dopądzicz

     [Do nabliszego dworu (ad proximiorem curiam)... świerzepice... ima dopędzić]

   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 1, 7:

     Poydzcze kv gorze Amoreyskey y k gynemv, ktores to gey bliska sø pola (quae ei proxima sunt campestria)

     [Pojdźcie ku gorze amorejskiej i k jinem[u], ktoreż to jej bliska są pola (quae ei proxima sunt campestria)]

2. (attested in Greater Poland, Masovia) close (not far in time)
   • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[2], volume I, Międzyrzecz, Warsaw, page 482:

     Aczby... dzedzini... ne wykupilibichom na bliske Narodzene Christusovo, tedy nameny... penødze v Szydow si... non exemeremus ad festum prefixum Natiuitatis

     [Aczby... dziedziny... nie wykupilibychom na bliskie Narodzenie Chrystusowo, tedy namieni... pieniądze u Żydow si... non exemeremus ad festum prefixum Natiuitatis]

3. (often in the comparative, attested in Masovia) related [with ku (+ dative) or dative ‘to whom’]
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 7:

     Duchowny z gymyenya oczczyznego na woyną sluzicz albo gymyenye blyszkym (proximis) spvsczicz szan povinni

     [Duchowni z jimienia oćczyznego na wojnę służyć albo jimienie bliskim (proximis) spuścić są powinni]

   • 1950 [1433], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 424, Warsaw:

     Jaco mnye Katharzina tako bliska iako Maczeowi

     [Jako mnie Katarzyna tako bliska jako *Macieowi]

   • 1950 [1428], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 2863, Warsaw:

     O cthore (pro cthory) pancerz Janik na *nyø szalowal, tegom ya nye wzøl oth Micolaya na szidowski dlug, ale przeto ez bil mego strya, a iam k nemv bliszszi

     [O ktory pancerz Janik na mię żałował, tegom ja nie wziął ot Mikołaja na żydowski dług, ale przeto eż był mego stryja, a jam k niemu bliższy]

4. (law, attested in Greater Poland) having legal priority through relation [with ku (+ dative) or dative ‘to whom/what’]
   • 1888 [1386], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[3], Greater Poland, page 61:

     Jaco sse wrzuczili w tø dzelniczø na nassø dzerzawø, a mismi taco blisczi iaco i nass strig

     [Jako sie wrzucili w tę dzielnicę na naszę dzierżwę, a mysmy tako bliscy jako i nasz stryj]

   • 1895 [1419], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici‎^[4], volume VIIIa, page 147:

     Ta dzelnicza yest mi blisza crwø nisze Ianowy

     [Ta dzielnica jest mi blisza krwią niże Janowi]

   • 1888 [1399], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[5], Greater Poland, page 96:

     Tochna ku they dzelnicze trzeczey czøsczi, cso yø w uene dzirzala Yagneszka po swem oczczu, yest bliska

     [Tochna ku tej dzielnicze trzeciej części, cso ją w wienie dzirżala Jagnieszka po swem oćcu, jest bliska]

bliski m animacy unattested

1. twin
   • c. 1420, Dekalog - Dziesięcioro przykazań bożych - Decem praecepta Dei, volume I, number 3:

     Ne poząday zony *thwogo blysshego (non concupisces uxorem proximi tui Deut 5, 21)

     [Nie pożędaj żony twego bliszego (non concupisces uxorem proximi tui Deut 5, 21)]

• Polish: bliski
• Silesian: bliski

• Boryś, Wiesław (2005) “bliski”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “bliski”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Mańczak, Witold (2017) “bliski”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “bliski”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Brückner, Aleksander (1927) “blizki”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bliski”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• blizek (Middle Polish)
• blizki (obsolete)

Inherited from Old Polish bliski.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -iski
• Syllabification: blis‧ki

bliski (comparative bliższy, superlative najbliższy, derived adverb blisko)

1. close, near (physically not far in distance)

   Synonym: niedaleki

   Antonym: daleki

2. close, near, soon (physically not far in time)

   Synonym: niedaleki

   Antonym: daleki

3. (figuratively) close [with genitive or (proscribed) dative ‘to what’]

   Synonym: niedaleki

   Antonym: daleki

4. close, near (emotionally, intimate, well-loved) [with dative ‘to what’]

   Antonym: daleki

5. close, near (related)

   Antonym: daleki

6. further (detailed and more exact)
7. (Middle Polish, law) having legal priority through relation
8. (Middle Polish) similar

   Synonym: podobny

9. (Middle Polish) observant ; keen
10. (Middle Polish) certain; clear, explicit; exact, through
11. (Middle Polish) near; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[6], page 54c:

      Citimus naybliſzſzy.

      [Citimus najbliższy.]

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[7], page 288d:

      Compendiarius Krótki/ Bliski.

      [Compendiarius Krótki/ Bliski.]

    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[8], page 201b:

      Citimus – Nablizſzy nąs.

      [Citimus – Nabliższy nas.]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), bliski is one of the most used words in Polish, appearing 32 times in scientific texts, 46 times in news, 33 times in essays, 26 times in fiction, and 23 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 160 times, making it the 362nd most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

bliski m pers

1. loved one, close one (someone who is emotionally close to another, particularly a family member)

   utrata bliskich ― the loss of loved ones

   grono bliskich ― the body of loved ones

   groby bliskich ― the graves of loved ones

   śmierć bliskich ― the death of loved ones

• bliski in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• bliski in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bliski”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Ewa Małachowska-Pasek (18.12.2020) “BLISKI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bliski”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “bliski”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “blizki”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 166
• bliski in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

bliski

1. inflection of blizak:
   1. masculine nominative/vocative plural
   2. definite masculine nominative/vocative singular
   3. definite inanimate masculine accusative singular