rodzić

Inherited from Proto-Slavic *rodìti. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /rɔd͡ʑit͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /rɔd͡ʑit͡ɕ/

rodzić impf (perfective urodzić)

1. (attested in Lesser Poland) to give birth, to bear (to produce a child, offspring)
   • 1873, Zygmunt Gloger, editor, Ułamek starożytnego kazania o małżeństwie‎^[1]:

     Taakesz malzenstwo rodzy dzewycze, a teesz malzenstwo skazy dzewicze

     [Takież małżeństwo rodzi dziewice, a też małżeństwo skazi dziewice]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[2], Krakow, page 181a:

     Svøty Gan gestcy szø on bil rodzon[y]m szynem panne Marie vcinil

     [Święty Jan jestci się on był rodzon[y]m synem panny Maryje uczynił]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 30, 41:

     Gdisz rane owce poczynali kotni bicz, tedi Iacob kladl prøczye w zlobi przed oczy owczam, abi wzglødayøcz na to prøczye poczynali rodzycz plod

     [Gdyż rane owce poczynały kotny być, tedy Jakob kładł prącie w żłoby przed oczy owcam, aby wzglądając na to prącie, poczynały rodzić płod]

2. (reflexive with się) to be born (of a child, to be brought into the world)
   • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 6, 21:

     Pozegnanye obdzerszisz, abi sinowye, gysz od was poydø, rodzily syø zdrowy

     [Pożegnanie obdzierżysz, aby synowie, jiż od was pojdą, rodzili się zdrowi]

   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 25, 7:

     Wszitko, czosz syø rodzi, da wam pokarm

     [Wszytko, coż się rodzi, da wam pokarm]

3. (attested in Greater Poland) to bring forth; to bear fruit (to cause or be productive)
   • 1959 [1437], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1484, Poznań:

     Jsze Wischota... ne vrabyl czterdzeysczy dambow szolacz rodzaczich

     [Iże Wysota... nie urąbił czterdziejści dębow żołądź rodzących]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[6], page 530:

     Bocz vam povyedam, yzecz nye bądą pycz s tego rodzaya maczycznego, czvsch tego vyna, ktore szye rodzy z maczycze

     [Boć wam powiedam, iżeć nie będę pić z tego rodzaja macicznego, czusz tego wina, ktore sie rodzi z macice]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[7], 3, 18:

     Przekløta szemya w twem vczynyenyu, ... tarnye a glog bødze rodzycz

     [Przeklęta ziemia w twem uczynieniu, ... Tarnie a głog będzie rodzić]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[8], 2, 11:

     Okolo wszytkyey szemye Eyulat, tu gdzesz szø zloto rodzy

     [Około wszytkiej ziemie Ejulat, tu, gdzież się złoto rodzi]

   • [XV p. post.], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 95vb:

     [G]lans […] fructus est cuiusdam arboris... Inde glandifera dabye czo rodzy

     [[G]lans […] fructus est cuiusdam arboris... Inde glandifera dębie czso rodzi]

4. to reproduce, to multiply
   • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[9], [10], [11]}, volume XXII, page 239:

     Geno dobre drugye rodzi, yaco y grzech geden w drugy wwodzi

     [Jeno dobre drugie rodzi, jako i grzech jeden w drugi wwodzi]

   • 1902-2024 [XV med.], Pamiętnik Literacki‎^[12], volume XXVIII, page 308:

     Item Maria dicitur, quia stella maris, quia vita ista superfluit popliva, aby sza rodzyly nasze wczy[n]ky kv sbawyenyw

     [Item Maria dicitur, quia stella maris, quia vita ista superfluit popływa, aby się rodziły nasze uczy[n]ki ku zbawieniu]

5. to beget (to become a father)
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[13], 11, 15:

     Zyw bil Sale trzysta a trzi lata a rodzyl syni y dzewky

     [Żyw [był] Sale trzysta a trzy lata a rodził syny i dziewki]

• Polish: rodzić

• Boryś, Wiesław (2005) “rodzić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “rodzić”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “rodzić”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “rodzić, rodzić się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “rodzić”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish rodzić.

• IPA^(key): /ˈrɔ.d͡ʑit͡ɕ/

• Audio 1; “rodzić”:

  (file)

• Audio 2; “rodzić się”:

  (file)

• Rhymes: -ɔd͡ʑit͡ɕ
• Syllabification: ro‧dzić

rodzić impf (perfective urodzić)

1. (transitive) to give birth
2. (transitive) to yield, to give a crop
3. (reflexive with się) to be born

• rodzić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• rodzić in Polish dictionaries at PWN