Kashubian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *ěsnъ.
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]jasny (comparative jasniészi, superlative nôjasniészi, derived adverb jasno)
- bright (having much light)
- clear (of the sky; without clouds)
- bright (giving much light)
- bright (without worry; positive)
- (Canada) blue
Declension
[edit]singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | virile (= masculine personal) | non-virile | |
nominative | jasny | jasnô | jasné | jasny | jasné | |
genitive | jasnégò | jasny | jasnégò | jasnëch | ||
dative | jasnémù | jasny | jasnémù | jasnym | ||
accusative | jasnégò | jasny | jasną | jasné | jasnëch | jasné |
instrumental | jasnym | jasną | jasnym | jasnyma | ||
locative | jasnym | jasny | jasnym | jasnëch |
Derived terms
[edit]Related terms
[edit]Further reading
[edit]- Stanislow Frymark (2020) “jasny”, in Kashubian Language in Canada, the USA and New Zealand; Lexical Interferences in Kashubian Language in Canada, the USA and New Zealand, Zómk Zôbòrsczi, →ISBN
- Stefan Ramułt (1893) “jasny”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 61
- Jan Trepczyk (1994) “jasny”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
- Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “jasny”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[1]
- “jasny”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
Lower Sorbian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *ěsnъ (“clear”).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]jasny (comparative jasnjejšy, superlative nejjasnjejšy, adverb jasno)
Declension
[edit]Masculine singular | Feminine singular | Neuter singular | Dual | Plural | |
---|---|---|---|---|---|
Nominative | jasny | jasna | jasne | jasnej | jasne |
Genitive | jasnego | jasneje | jasnego | jasneju | jasnych |
Dative | jasnemu | jasnej | jasnemu | jasnyma | jasnym |
Accusative | jasny jasnego (animate) |
jasnu | jasne | jasnej jasneju (animate) |
jasne jasnych (optional animate form) |
Instrumental | jasnym | jasneju | jasnym | jasnyma | jasnymi |
Locative | jasnem | jasnej | jasnem | jasnyma | jasnych |
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *ě̀snъ. First attested in the 15th century.
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]jasny (superlative najaśniejszy, derived adverb jasno or jaśnie)
- (attested in Greater Poland) bright (having much light)
- 1880-1894 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności[2], volume V, page 261:
- Wydzely w yasnem odzenyv veste candida
- [Widzieli w jasnem odzieniu veste candida]
- beautiful (having much beauty)
- 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[3], 5, 5:
- Thobyas... nalyazl mlodzencza iasnego (iuvenem splendidum)
- [Tobijasz... nalazł młodzieńca jasnego (iuvenem splendidum)]
- cheerful (not full of anger)
- 1882 [End of the 15th century], Emil Kałużniacki, editor, Kleinere altpolnische Texte aus Handschriften des XV. und des Anfangs des XVI. Jahrhunderts[4], page 290:
- Raczy na mnye wezrzecz okyem myloszyernym..., yzbych mogl twoye yaszne oblycze oglądacz
- [Raczy na mnie weźrzeć okiem miłosiernym..., iżbych mogł twoje jasne oblicze oględać]
- clear; perfect, functional
- 1908 [c. 1500], Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, volume -, page 18:
- Jesu, kthory szwyath oszwyeczasz a yaszne rosvmy dawasz, raczy my dacz roszvm dobry
- [Jesu, ktory świat oświecasz a jasne rozumy dawasz, raczy mi dać rozum dobry]
- clear; bright (clear, loud, clean)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[5], page 61:
- Marya... przede wschytkymy yasnem glossem rzekla: Zyvye bog oycz[o]v naschych..., yzem mąza nye poznala
- [Maryja... przede wszytkimi jasnem głosem rzekła: Żywie Bog ojc[o]w naszych..., iżem męża nie poznała]
- (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) dignified, famous
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[6], Krakow, Brodnia, page 55b:
- O manzowie naiassnyeyszi w rodzayu a nadoskonalsi w cznotach!
- [O mężowie najaśniejszy w rodzaju a nadoskonalszy w cnotach!]
Derived terms
[edit]- jaśnieć impf
Descendants
[edit]References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “jasny”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “jasny”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “jasny”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “jasny”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “jasny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “jasny”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish jasny.
Pronunciation
[edit]- (Middle Polish) IPA(key): /ˈjas.nɨ/
- (Greater Poland):
- (Central Greater Poland) IPA(key): /ˈjas.nɘ/
Adjective
[edit]jasny (comparative jaśniejszy, superlative najjaśniejszy, derived adverb jasno)
- bright; light (of light or that which emits light: brilliant, intense)
- Synonyms: oświetlony, widny
- bright; light (having much light)
- Synonyms: promienny, promienisty, świetlisty, świetlany, widny
- Antonym: ciemny
- bright (of a colour: not muted or pale; bold, brilliant, vivid)
- Antonym: ciemny
- light (pale or whitish in color; highly luminous and more or less deficient in chroma)
- Synonym: ciemny
- light; pale (of a person's skin; having little pigmentation)
- Synonyms: blady, jasnolicy, jasnoskóry
- Antonym: ciemny
- light (of hair; blond)
- Synonym: blond
- clear (having an easy to receive and resonant sound)
- Synonym: dźwięczny
- bright (good and happy)
- Antonyms: ciemny, czarny
- Near-synonym: szczęśliwy
- bright (indicative of a positive and cheerful mood)
- Near-synonym: szczęśliwy
- clear (easy to understand) [with dla (+ genitive) ‘for whom’]
- Synonyms: prosty, zrozumiały
- Antonyms: ciemny, mętny
- clear (precise and logical)
- light (standing out as whitish against a darker background)
- brilliant, intelligent, quick-witted
- Synonym: błyskotliwy
- clear (of the sky; cloudless, with much sun)
- (archaic, usually in titles) high; good (powerful and noble-born)
- (obsolete) clear (see-through)
- Synonym: przezroczysty
- (obsolete) clear (objective; sober)
- (obsolete) clear (obvious)
- Synonym: oczywisty
- (Middle Polish) famous; great
- (Middle Polish) bright (of eyes, not brown)
- (Middle Polish) blind (not able to see)
- Synonym: ślepy
- (Middle Polish) sharp (of vision, very good)
- (Middle Polish) brave; open
- (Middle Polish) gracious, benevolent
- (Central Greater Poland) Synonym of błękitny
Declension
[edit]singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | virile (= masculine personal) | non-virile | |
nominative | jasny | jasna | jasne | jaśni | jasne | |
genitive | jasnego | jasnej | jasnego | jasnych | ||
dative | jasnemu | jasnej | jasnemu | jasnym | ||
accusative | jasnego | jasny | jasną | jasne | jasnych | jasne |
instrumental | jasnym | jasną | jasnym | jasnymi | ||
locative | jasnym | jasnej | jasnym | jasnych |
Derived terms
[edit]Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), jasny is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 1 time in news, 11 times in essays, 28 times in fiction, and 34 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 80 times, making it the 803rd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- jasny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- jasny in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “jasny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “JASNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 31.10.2017
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “jasny”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “jasny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “jasny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 142
- Oskar Kolberg (1877) “jasny”, in “Rzecz o mowie ludu wielkopolskiego”, in Zbiór wiadomości do antropologii krajowéj (in Polish), volume 1, III (Materyjały etnologiczne), page 19
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish jasny.
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]jasny (comparative jaśniejszny, superlative nojjaśniejszny, derived adverb jasno)
- bright (having much light)
- clear (of the sky; without clouds)
- bright (giving much light)
- bright (without worry; positive)
Declension
[edit]singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
masculine | neuter | feminine | virile | nonvirile | ||
nominative | jasny | jasne | jasnŏ | jaśni | jasne | |
genitive | jasnego | jasnyj | jasnych | |||
dative | jasnymu | jasnyj | jasnym | |||
accusative | animate | jasnego | jasne | jasnõ | jasnych | jasne |
inanimate | jasny | |||||
instrumental | jasnym | jasnōm | jasnymi | |||
locative | jasnym | jasnyj | jasnych | |||
vocative | jasny | jasne | jasnŏ | jaśni | jasne |
Derived terms
[edit]- jaśnieć impf
Further reading
[edit]- jasny in silling.org
- Aleksandra Wencel (2023) “jasny”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 285
Slovincian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *ěsnъ.
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]jasny (derived adverb jasnô or jasnje)
Further reading
[edit]- Lorentz, Friedrich (1908) “jãsnï”, in Slovinzisches Wörterbuch[7] (in German), volume 1, Saint Petersburg: ОРЯС ИАН, page 383
- Kashubian terms inherited from Proto-Slavic
- Kashubian terms derived from Proto-Slavic
- Kashubian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Kashubian/asni
- Rhymes:Kashubian/asni/2 syllables
- Kashubian lemmas
- Kashubian adjectives
- Canada Kashubian
- Kashubian hard adjectives
- Lower Sorbian terms inherited from Proto-Slavic
- Lower Sorbian terms derived from Proto-Slavic
- Lower Sorbian terms with IPA pronunciation
- Lower Sorbian lemmas
- Lower Sorbian adjectives
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish adjectives
- Greater Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Lesser Poland Old Polish
- Sieradz-Łęczyca Old Polish
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/asnɘ
- Rhymes:Polish/asnɘ/2 syllables
- Polish terms with homophones
- Polish lemmas
- Polish adjectives
- Polish terms with archaic senses
- Polish terms with obsolete senses
- Middle Polish
- Central Greater Poland Polish
- Polish hard adjectives
- pl:Blues
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/asnɪ
- Rhymes:Silesian/asnɪ/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian adjectives
- Slovincian terms inherited from Proto-Slavic
- Slovincian terms derived from Proto-Slavic
- Slovincian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Slovincian/asnɪ
- Rhymes:Slovincian/asnɪ/2 syllables
- Slovincian lemmas
- Slovincian adjectives