Jump to navigation
Jump to search
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Borrowed from Old Czech apoštol.[1][2][3] First attested in the first half of the 15th century.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]apostoł m pers (related adjective apostolski or apostołów)
- (Christianity, attested in Masovia, Lesser Poland, Greater Poland) Apostle
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 91:
- Na swyantho swyanthego Iacuba apostola
- [Na święto świętego Jakuba apostoła]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[8], page 527:
- Tako ta ista dwa apostoły... naleźli wszytko (hi duo discipuli... cuncta reppererunt)
- [Tako ta ista dwa apostoły... naleźli wszytko (hi duo discipuli... cuncta reppererunt)]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[9], Krakow, page 177b:
- Xpt mily o dwcz on apostolu movy
- [Kryst miły o dwuć on apostołu mowi]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[10], Krakow, page 172b:
- Svączy appostoli szøcz oni tho byly czynily
- [Święci apostoli sąć oni to byli czynili]
- 1424, Kanon mszy św., Canon missae., volume III, page 53:
- Pamyøcz czczącz... blogoslawyonych apostolow (memoriam venerantes... beatorum apostolorum)
- [Pamięć czcząc... błogosławionych apostołow (memoriam venerantes... beatorum apostolorum)]
- 1456, Kanon mszy św., Canon missae., volume VI, Sandomierz, page 263:
- Panye..., yenszesz rzekl apostolom twim: Pokoy moy davam vam (domine..., qui dixisti apostolis tuis: Pacem do vobis)
- [Panie..., jenżeś rzekł apostołom twym: Pokoj moj dawam wam (domine..., qui dixisti apostolis tuis: Pacem do vobis)]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[11], Krakow, page 172b:
- Xt mily gest on swe swøthe appostoli... nauczal byl
- [Kryst miły jest on swe święte apostoły... nauczał był]
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[12], Krakow, Brodnia, page 51b:
- Blogoslawieny apostolowie, Simunye y Tadeussv
- [Błogosławieni apostołowie, Szymunie i Tadeuszu]
- 1424, Kanon mszy św., Canon missae., volume III, page 62:
- Towariszstwo dacz raczy ss twoymy swątimi apostoli y mączenniky (cum tuis sanctis apostolis et martyribus)
- [Towarzystwo dać raczy z twoimi świętymi apostoły i męczenniki (cum tuis sanctis apostolis et martyribus)]
- 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski[13], Greater Poland, page 120 arg:
- O apostoloch
- [O apostołoch]
Descendants
[edit]- Polish: apostoł, aposztoł (Middle Polish), apostół (Masuria, Ostróda, Warmia)
- Silesian: apostōł, aposztōł
References
[edit]- ^ Mirosław Bańko, Lidia Wiśniakowska (2021) “apostoł”, in Wielki słownik wyrazów obcych, →ISBN
- ^ Stanisław Dubisz, editor (2003), “apostoł”, in Uniwersalny słownik języka polskiego [Universal dictionary of the Polish language][1] (in Polish), volumes 1-4, Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, →ISBN
- ^ Bańkowski, Andrzej (2000) “apostoł”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “apostoł”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish apostoł. Compare Kashubian apòsztół and Slovincian apôsztel.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]apostoł m pers (female equivalent apostołka, related adjective apostolski)
- apostle (pioneer or early advocate of a particular cause, prophet of a belief)
- (Christianity) apostle (missionary, or leader of a religious mission, especially one in the early Christian Church)
- (obsolete) advisor; caregiver; mentor
- (obsolete) messenger, envoy; spy; eavesdropper
Noun
[edit]apostoł m pers
- (Christianity) Apostle (any of the group of twelve disciples chosen by Jesus to preach and spread the Gospel)
Declension
[edit]Declension of apostoł
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | apostoł | apostołowie |
genitive | apostoła | apostołów |
dative | apostołowi | apostołom |
accusative | apostoła | apostołów |
instrumental | apostołem | apostołami |
locative | apostole | apostołach |
vocative | apostole | apostołowie |
Derived terms
[edit]noun
verbs
- apostołować impf
Related terms
[edit]noun
Noun
[edit]apostoł m inan
Declension
[edit]Declension of apostoły
plural | |
---|---|
nominative | apostoły |
genitive | apostołów |
dative | apostołom |
accusative | apostoły |
instrumental | apostołami |
locative | apostołach |
vocative | apostoły |
Noun
[edit]apostoł m animacy unattested
- (Middle Polish, Orthodoxy) liturgical book used in the Orthodox Church
Declension
[edit]Attested forms of *apostoł
Further reading
[edit]- apostoł in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- apostoł in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “apostoł”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Wiesław Morawski (06.07.2022) “APOSTOŁ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “apostoł”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “apostoł”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “apostoł”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 50
Categories:
- Old Polish terms derived from Ecclesiastical Latin
- Old Polish terms derived from Ancient Greek
- Old Polish terms borrowed from Old Czech
- Old Polish terms derived from Old Czech
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish nouns
- Old Polish masculine nouns
- Old Polish personal nouns
- zlw-opl:Christianity
- Masovia Old Polish
- Lesser Poland Old Polish
- Greater Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Polish terms derived from Old Czech
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms derived from Ecclesiastical Latin
- Polish terms derived from Ancient Greek
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish 3-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɔstɔw
- Rhymes:Polish/ɔstɔw/3 syllables
- Polish lemmas
- Polish nouns
- Polish masculine nouns
- Polish personal nouns
- pl:Christianity
- Polish terms with obsolete senses
- Polish inanimate nouns
- Polish pluralia tantum
- Middle Polish
- pl:Male people